مقدمه

در راستای تحقق اهداف و انجام وظایف قانونی خود و به منظور هدایت و تقویت علمی و پژوهشی دانشجویان دوره‌های تحصیلات تکمیلی و نیز بهره‌برداری از نتایج و یافته‌های پژوهشی آنان در جهت کمک و تسریع در حل مسائل بخش دفاع و سهولت آشنایی با  حمایت‌های پایان‌نامه ارشد و دکترا و پژوهش پسادکترا، الزامات و فرایندهای ذیل در راستای تحقق طرح جهاد علمی و اجرایی­سازی توافق‌نامه مشترک با دستگاه‌های پژوهشی تهیه شده است.

¬ هدف اصلی شیوه‌نامه اجرایی، برقراری ارتباط مؤثر و مستمر دانشگاه و صنعت بر اساس تعریف رسالة برطرف‌ کننده نیاز بخش دفاع و کمک به جهت‌دهی تحقیقات دانشگاهی در قالب پایان‌نامه‌های ارشد و دکترا و پژوهش پسادکترا به سمت پژوهش‌های کاربردی و نیازهای علمی و فناورانه بخش دفاع می­باشد.

فرایند تصویب و انعقاد قرارداد

فرآیندهای تصویب و انعقاد قراردادها به چهار دسته ذیل دسته بندی می‌گردد:

1. مجری(دانشجو) و یا استاد راهنما از طریق دستگاه پژوهشی، پیشنهادیه‌ای برای حمایت ارائه نمایند.
2. سازمان­های ن.م. نیاز فناورانه‌ای در قالب حمایتی ارائه نمایند.
3. وزارت علوم، نیازهای خروجی­های کارگروه­های مشترک را به صورت فراخوان به دستگاه‌های پژوهشی ارائه نمایند.

• در فرآیند شماره 1 پیشنهادات جهت بررسی از طریق موسسه و یا به صورت مستقیم به سازمان سازمان متقاضی، ارسال می­گردد و سازمان پس از تایید، پیشنهادیه و تاییدیه خود را به موسسه، جهت ارزیابی و در صورت تایید، انجام مراحل انعقاد قرارداد، ارسال می‌نماید.
• در فرآیند شماره 2 نیازمندی‌های علمی و فناورانه سازمان­های متقاضی از طریق موسسه و یا به صورت مستقیم به دستگاه‌های پژوهشی ارسال می­گردد تا پیشنهادیه­های خود را به موسسه و یا سازمان متقاضی ارسال نمایند. پس از تایید پیشنهادیه توسط سازمان متقاضی، پیشنهادیه و تاییدیه به موسسه، جهت ارزیابی و در صورت تایید، انجام مراحل انعقاد قرارداد، ارسال می‌نماید.
• در فرآیند شماره 3 وزارت علوم، اطلاعات نیازمندیهای دسته­بندی و بررسی شده توسط کارگروه‌های مشترک را از طریق سامانه‌های آن وزارت به دستگاه‌های پژوهشی، اطلاع­رسانی می­نماید تا پیشنهادیه‌های مربوطه توسط دستگا‌های پژوهشی به موسسه و سازمان عمده ارسال گردد. پس از تایید پیشنهادیه توسط سازمان متقاضی، پیشنهادیه و تاییدیه به موسسه، جهت ارزیابی و در صورت تایید، انجام مراحل انعقاد قرارداد، ارسال می‌گردد.
• در هر سه فرایند ذکر شده، پروژه پیشنهادی می‌تواند از پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رساله دکتری و دوره پسادکتری مصوب شده و جاری دانشگاه باشد. در این صورت باید حداقل 6 ماه قبل از پایان زمان مصوب برای پایان‌نامه ارشد و دوره پسادکتری و 12 ماه برای رساله دکتری، مراحل فوق انجام و قرارداد منعقد شده باشد.
• کلیه فرآیندهای فوق، شامل الزامات ذیل می­گردند:

¬ با نهایی شدن عنوان پروژه، شرح دقیق خدمات، نام دانشجو در قالب کاربرگ‌های پیوست تکمیل می­گردد و جهت ارزیابی، توسط دستگاه پژوهشی، در اختیار موسسه قرار می‌گیرد.

¬ در خصوص هر عنوان پژوهشی که نام دانشگاه و استاد راهنما برای موسسه و سازمان دفاعی مشخص باشد، فراخوان (فرآیند شماره 3) به دستگاه‌های پژوهشی انجام نمی­گردد و با پیشنهاد دهنده در صورت تایید نهایی، قرارداد منعقد می‌گردد.

فرایند اجرای پروژه

¬ سقف میزان اعتبار اختصاص داده شده در هر مرکز علمی و برای هر سازمان ن.م. ، مشخص می‌باشد.

¬ پس از انعقاد قرارداد، 35 درصد از مبلغ قرارداد، پرداخت می‌گردد.

¬ دستگاه پژوهشی، بایستی گزارشات را هر سه ماه یک بار برای پایان‌نامه ارشد و پژوهش پسا دکترا و شش ماهه یک بار برای پایان‌نامه دکترا به موسسه تحویل دهد.

¬ سازمان متقاضی پس از بررسی و تایید گزارشات، درصد پیشرفت را به موسسه اعلام می‌‎نماید.

¬ کاربرگ نتایج مورد انتظار سازمان دفاعی، باید مطابق پیوست در خاتمه رساله توسط دستگاه پژوهشی به موسسه ارائه گردد.

¬ سقف اعتبار قابل پرداخت به شرح جدول ذیل می‌باشد.

¬ کلیه اعتبار تصویب شده برای هر رساله در اختیار دستگاه پژوهشی قرار گرفته و دستگاه پژوهشی موظف است اعتبار را به دانشجو و استاد مربوطه بصورت منظم، مطابق جدول زیر پرداخت نماید.(اعداد بر حسب درصد از اعتبار کل)

¬ مدت پژوهش برای دانشجوی ارشد و پژوهشگر پسادکترا 12 ماه و هر دانشجوی دکترا 30 ماه می‌باشد. این مدت بنا به دستگاه پژوهشی و سازمان متقاضی تا 24 ماه قابل افزایش است.

¬ دستگاه پژوهشی باید یک نسخه از رساله را قبل از تسویه کامل دانشجو به ‌عنوان فارغ‌التحصیل به موسسه ارسال نماید.

¬ ضمانت انتقال مبلغ حمایتی تعلق‌گرفته به حساب دانشجوی دیگر در‌صورت قطع همکاری متقاضی یا دانشجو با پروژه به هر دلیل و در هر مرحله‌ای.

¬ به دلیل مهلت­دار بودن فعالیت‌های پژوهشی در دستگاه‌های پژوهشی، سازمان متقاضی باید روند امضا و انعقاد قرارداد پیشنهادیه، تسریع نماید.

¬ مجری (دانشجو) با استفاده از توان کارشناسی کمیسیون‌های عتف و یا کارگروه های تخصصی وزارت علوم در خصوص انطباق موضوعات اعلام شده از سوی سازمان با شرایط تدوین پروژه های تحصیلات تکمیلی و پسا دکترا بررسی و پیشنهادهای اصلاحی خود را حداکثر تا دو هفته به سازمان اعلام می­دارد. در صورت بروز هرگونه اختلاف و شرایط غیرعادی بین دستگاه‌ پژوهشی، سازمان، استاد راهنما و مجری، موضوع توسط مجری به کمیسیون­های عتف و یا کارگروه های تخصصی وزارت علوم ارجاع می­گردد و نظر کارشناسی فوق، مبنای تصمیم­گیری خواهد بود.

شرایط دانشجو

¬ سوابق پژوهشی و رشته تحصیلی وی با  موضوع رساله تطابق داشته باشد.

¬ هیچ‌گونه رابطه استخدامی (پاره‌وقت، قراردادی، پیمانی، رسمی و بازنشسته) با سازما‌ن‌ نداشته باشد و همین‌طور بورسیه نیروهای مسلح نیز نباشد.

¬ حداکثر ده درصد از برنامه سالانه سازمان‌ با صلاحدید بالاترین مقام سازمان، اجازه تعریف پروژه برای کارکنان ودجا و نیروهای مسلح وجود دارد.

¬ در صورتیکه دانشجو در دانشگاه­های الف و یا قطب علمی تحصیل نمایند جز 10درصد در نظر گرفته نمی‌شوند

¬ دانشجو اجازه هرگونه استفاده از نتایج و دستاوردهای رساله را در کسرخدمت و نخبگی وظیفه ندارد. در صورت بهره‌مندی از این خدمات، دستگاه پژوهشی بایستی تمامی مبلغ دریافتی را بازگرداند.

¬ دانشجو می‌بایست طبق شرایط تحصیلی تعریف شده، از پیشرفت تحصیلی مناسب برخوردار باشد و مشروط یا محروم از سوی کمیته انضباطی نباشند.

الزامات اجرایی

¬ رساله تعریف شده می‌بایست ذیل یکی از پروژه‌های محوری در سطح سازمان یا ودجا، تعریف و مصوب باشد و ویژگی‌های زیر را داشته و در بانک اطلاعاتی موسسه ثبت شده باشد:

پروژه‌های سطح 1و 2 - پروژه‌های سطح 3 - پروژه‌های سطح نوظهور و بدیع - پروژه‌های گلوگاهی - فناوری‌های قابل احصاء در پروژ‌های نقشه راه سازمان – در خصوص سایر پروژه‌های مورد نیاز سازمان باید توضیحات کافی به موسسه ارائه گردد.

¬ در صورت عدم ثبت پروژه محوری در بانک اطلاعاتی موسسه، سازمان می بایست نسبت به ارائه اطلاعات کلی پروژه به موسسه جهت ثبت در بانک اطلاعاتی اقدام کند. سازمان می­تواند بخشی از برنامه سال خود را با تایید موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی به پروژه­های غیرمصوب و یا نقشه راه سازمان در نظر گیرد.

¬ ضروری است تعریف رساله مطابق با نیاز نیروهای مسلح و توافقات صورت گرفته، باشد و قبل از تصویب پروپوزال دانشجو در دستگاه پژوهشی، در آن اعمال شود.

¬ موضوعات تعریف رساله به صورت فاقد طبقه‌بندی و قابل اجرا در دستگاه پژوهشی تعریف شوند.

¬ چنانچه پیشنهادیه در دستگاه پژوهشی تصویب و سپس به موسسه ارائه شود، فاصله زمانی بیش از 12 ماه و 6 ماه از تاریخ تصویب پروپوزال به ترتیب برای دکتری و ارشد سپری نشده باشد.

¬ در فرایند تعریف و اجرای پروژه‌ها، حقوق مالکیت معنوی برای دستگاه پژوهشی، اساتید راهنما و دانشجو و حقوق مالکیت مادی برای سازمان و موسسه محفوظ می‌باشد.

¬ سازمان‌ها موظف هستند کلیه هماهنگی‌های حفاظتی و امنیتی مورد نیاز در اجرای فرایند قبل و بعد از تصویب پروژه، اعم از ارائه موضوعات، تردد، دسترسی به تجهیزات، مستندات، مکان‌ها و اشخاص اساتید راهنما و دانشجویان در سازمان‌ها را با هماهنگی و تایید سازمان حفاظت اطلاعات سازمان صورت بدهند.

¬ اساتید راهنما، اجازه چاپ دستاوردهای حاصل از انجام رساله را با کسب نظر از معاونت پژوهش و فناوری سازمان مربوطه دارند. معاونت پژوهش و فناوری سازمان، ملزم به رعایت مقررات امنیتی از جمله آیین‌نامه حفاظت اسناد، مدارک و اطلاعات طبقه‌بندی‌شده نوشتاری و الکترونیکی در نیروهای مسلح می‌باشد.

¬ در طول انجام پروژه، اگر صلاحیت‌های امنیتی اساتید راهنما یا دانشجو مورد خدشه قرار گیرد، از همکاری وی جلوگیری به عمل می‌آید.

¬ سازمان‌ها بایستی براساس الگوی شکست کار، عناوین و موضوعات علمی-فناورانه را با کاهش سطح طبقه‌بندی، در قالب پروژه‌های پژوهشی قابل واگذاری، متناسب با ملاحظات مورد نیاز برای اجرای پروژه احصا نمایند.

¬ سازمان‌های دفاعی بایستی در تعامل با حفاظت اطلاعات، صلاحیت امنیتی اساتید راهنمای متقاضی برای حمایت از رساله را متناسب با طبقه‌بندی موضوع و سطح دسترسی آن‌ها به آزمایشگاه‌های تخصصی، بررسی و تایید نمایند.